Pamiętnik z czasów okupacji

Przedmowa

Cykl okupacyjnych opowiadań Mariana Pietrzaka zasługuje na uwagę przede wszystkim ze względu na autentyzm przedstawionych w nich ludzi i wydarzeń. Poszczególne relacje, choć literacko czasem nieporadne (ale to także element autentyzmu!), w sposób bardzo przekonywający pokazują, jak wyglądała wojenna i okupacyjna rzeczywistość małego miasteczka, zwłaszcza martyrologia jego mieszkańców, pokazują tchórzostwo i bohaterstwo człowieka, jego okrucieństwo i miłosierdzie, egoizm i poświęcenie bez granic, podłość i szlachetność. Uniwersalna wartość tych opowiadań polega więc na autentycznej, prostej - i aż surowej w swojej prostocie - egzemplifikacji sądu, który w ujęciu syntetycznym brzmiałby następująco: oto do czego może zdolny być człowiek! Autor prezentuje sytuacje ostateczne, sytuacje największych zagrożeń, które stanowią wszak najlepszy, najbardziej adekwatny sprawdzian naszego człowieczeństwa.

Warto podkreślić również obiektywizm relacji, wyrażający się w sprawiedliwej ocenie przedstawicieli wszystkich narodowości jako uczestników przedstawionych wydarzeń. Nie ma tu więc żadnej, nawet minimalnej tendencji do idealizacji ludności polskiej; ludzie szlachetni i podli działają po obu stronach barykady. Autor ujawnia zatem zdrajców narodu, kolaborantów, których nazwiska były dotąd z jakimś dziwnym pietyzmem chronione, utrzymywane w tajemnicy, mimo że powszechnie - chociaż ogólnikowo - mówiło się o dokonywanych w Polsce zbrodniach hitlerowskich. Może i tę zagadkę historii zdołamy wkrótce wyjaśnić.

Język i styl opowiadań Pietrzaka jest również bardzo prosty, a więc doskonale harmonizujący z tragiczną, nierzadko wstrząsającą tematyką relacji prowadzonej przez ludowego narratora w aspekcie zarówno jego dzieciństwa, jak i wieku już dojrzałego.

Praca opublikowana została w całości, bez żadnych skrótów i wstawek, które zerwałyby ciągłość cyklicznej narracji.

Lapidarny ten wstęp zakończyć trzeba stwierdzeniem, że fakty i wydarzenia ukazane w opowiadaniach Mariana Pietrzaka są w pełni autentyczne, oparte na prawdzie - i dlatego nie powinny być przez nikogo pod tym względem zakwestionowane.

Bliższe informacje można uzyskać u pana Mariana Pietrzaka, pod nr tel. 025 781 24 66.